โรคอ้วน (ตอนที่ 1)

 

อ้วนแล้วใครเดือดร้อน?

การมีน้ำหนักเกินและโรคอ้วน จะทำให้เกิดผลเสียต่อสุขภาพทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิต หลายอย่าง โดยทำให้เกิด

1.      โรคข้อและกระดูก ที่พบบ่อย ได้แก่ข้อเข่าและข้อเท้าเสื่อม ทำให้ปวด เดินไม่ได้ ปวดหลัง และมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเก๊าท์มากขึ้น

2.      โรคต่อมไร้ท่อ คนที่อ้วนลงพุง (เอวใหญ่กว่า 35.5 นิ้ว ในเพศชาย และ 31.5 นิ้ว ในเพศหญิง) จะมีโอกาสเกิดโรคเบาหวานและไขมันในเลือดสูงมากขึ้น ผู้หญิงที่อ้วนมาก อาจมีประจำเดือนผิดปกติ โดยส่วนใหญ่เด็กมักมีประจำเดือนครั้งแรกเร็วกว่าเด็กวัยเดียวกัน, ประจำเดือนอาจมาไม่สม่ำเสมอและมักไม่มีการตกไข่ และถึงวัยหมดประจำเดือนเร็วกว่าปกติ

3.      โรคหัวใจและหลอดเลือด จะมีความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูง หลอดเลือดหัวใจ และหลอดเลือดสมอง มากขึ้น โดยเฉพาะคนที่มีกลุ่มอาการที่เรียกว่า metabolic syndrome ซึ่งได้แก่คนที่อ้วนลงพุง มีไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง ระดับไขมันชนิดดี (High-density lipoprotein หรือ HDL) ต่ำ มีความดันโลหิตสูงและน้ำตาลในเลือดสูง ซึ่งคนที่มีอาการกลุ่มนี้ จะมีการดื้อต่ออินสุลิน และมีโอกาสเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจมากกว่าคนทั่วๆ ไป เพราะฉะนั้น หากใครมีความผิดปกติในกลุ่มนี้ต้องรีบลดน้ำหนักเร็ว

4.      โรคระบบหายใจ ผู้ที่อ้วนมากอาจมีนอนกรน และหากรุนแรงจะมีหยุดหายใจเป็นพักๆ จึงนอนหลับไม่สนิทจนบางครั้งจะง่วงและนั่งหลับตอนกลางวัน ถ้าปล่อยไว้นาน จะมีแรงดันเลือดในปอดสูงขึ้นเรื่อยๆ จนเกิดหัวใจวายได้

5.      โรคผิวหนัง จะมีโอกาสติดเชื้อราได้ง่าย มักพบบริเวณขาหนีบหรือรอยพับของผิวหนัง นอกจากนี้ยังมีโอกาสเกิดเส้นเลือดขอดตามขาได้ด้วย

6.      โรคมะเร็ง จะมีโอกาสเกิดมะเร็งหลายอย่างมากขึ้น เช่นมะเร็งเยื่อบุมดลูก  และมะเร็งเต้านมในเพศหญิง, มะเร็งต่อลูกหมากและหลอดอาหารในเพศชาย

7.      โรคนิ่วในถุงน้ำดี

8.      มีปัญหาทางจิตใจและสังคม อาจมีปมด้อยเกี่ยวกับรูปร่าง เป็นที่ล้อเลียนและไม่เป็นที่ยอมรับของคนรอบข้าง เสียโอกาสในการทำงานบางด้าน 

เมื่อไรจึงจะเรียกว่าอ้วน?

            ปัจจุบันใช้ค่าดัชนีมวลกาย (Body mass index: BMI) เป็นค่าตัดสินความอ้วน เพราะคนที่มี BMI สูงจะเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหลายๆ ชนิด การคิด BMI มีสูตรดังนี้

                        BMI = น้ำหนักตัว (กิโลกรัม)

                                    ความสูง ² (เมตร)

โดย BMI ในคนเอเซียจะมีการแบ่งลำดับดังตาราง   

	ระดับ	BMI (กก./ม.2)
	ปกติ	18.5 - 22.99
	น้ำหนักเกิน (Overweight) อ้วน ระดับ 1 อ้วน ระดับ 2 Morbid obesity	23.0 - 24.99 25.0 - 29.99 30.0 - 34.99 > 35.0*

* หรือต่ำกว่า ถ้ามีโรคหลอดเลือดหรือเบาหวานร่วมด้วย

ทำไมคนเราถึงอ้วน?

          คนอ้วนมักโทษว่าเป็นกรรมพันธุ์ แต่จริงๆ แล้วกรรมพันธุ์อาจมีส่วนบ้าง แต่ไม่มาก ส่วนใหญ่เป็นจากการทานอาหารมาก และไม่คอยออกกำลัง มีส่วนน้อยที่อาจเกิดจากการที่มีฮอร์โมนผิดปกติ ทั้งจากโรคภายในร่างกาย หรือการกินยากลุ่มเสตียรอยด์ (อาจได้จากยาจีน ยาลูกกลอน ยาชุดบางชนิด)

(การลดความอ้วน) 


>> โรคอ้วน ตอนที่ 2
 

บทความโดย รศ.พ.ญ. ปรียานุช แย้มวงษ์

Posted in: โรคอ้วน